Trung tâm công nghệ sinh học Thành Phố Hồ Chí Minh

Hành tinh của chúng ta hoạt động nhờ các loài thụ phấn. Nếu không có ong, bướm đêm, bọ cánh cứng và nhiều loài khác bay lượn xung quanh và phát tán các tế bào sinh sản của thực vật, cây cối và các loại cây trồng quan trọng sẽ không phát triển. Nếu không có thực vật, chúng ta sẽ không thể thở hoặc ăn.

Khi các loài thụ phấn quan trọng này đến gần hoa và các loại cây khác, chúng tạo ra một số âm thanh đặc trưng, ​​chẳng hạn như tiếng vỗ cánh khi bay lượn, hạ cánh và cất cánh. Tùy thuộc vào kích thước của loài thụ phấn, những âm thanh này cực kỳ nhỏ, đặc biệt là khi so sánh với các rung động và âm thanh khác của đời sống côn trùng. Một nghiên cứu mới, được trình bày tại Hội nghị Âm học Quốc tế lần thứ 25, cho thấy dường như thực vật có thể phản ứng với những tiếng vỗ cánh rất nhỏ của côn trùng.

Theo giáo sư Francesca Barbero tại Đại học Turin ở Ý, "Sự đồng tiến hóa giữa thực vật và loài thụ phấn chủ yếu được nghiên cứu bằng cách đánh giá quá trình sản xuất và nhận thức các tín hiệu thị giác và khứu giác, mặc dù ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy cả côn trùng và thực vật đều có thể cảm nhận và tạo ra hoặc truyền tín hiệu rung động âm thanh".
 

Một bức ảnh chụp thiết bị ghi âm, mô hình cây hoa mõm chó (A. litigiousum) và ong (R. sticticum) đang bay tới (Nguồn: Vibrant Lab)
 

Một nhóm các nhà côn trùng học, kỹ sư âm thanh và nhà sinh lý học thực vật đã phát lại các bản ghi âm về tiếng vo ve do loài ong Rhodanthidium sticticum nhỏ bé tạo ra gần một số loại hoa mõm chó (thuộc chi Antirrhinum), sau đó theo dõi phản ứng của hoa. Kết quả cho thấy âm thanh của ong dường như kích thích hoa mõm chó tăng lượng đường và mật hoa. Tiếng ồn thậm chí có thể thay đổi cách các gen kiểm soát cả quá trình vận chuyển đường và sản xuất mật hoa hoạt động.

Theo các nhà nghiên cứu, phản ứng này có thể là một chiến lược sinh tồn và đồng tiến hóa, đặc biệt nếu hoa mõm chó có thể tác động đến thời gian loài thụ phấn ở trên hoa của chúng.

Theo Barbero, "Khả năng phân biệt các loài thụ phấn đang đến gần dựa trên các tín hiệu rung động âm thanh đặc trưng của chúng có thể là một chiến lược thích nghi của thực vật". Điều ít rõ ràng hơn là liệu âm thanh của thực vật có thể ảnh hưởng đến hành vi của côn trùng hay không. Ví dụ, liệu âm thanh do thực vật tạo ra có thể thu hút một loài thụ phấn phù hợp hay không. “Nếu phản ứng này từ côn trùng được xác nhận, âm thanh có thể được sử dụng để xử lý các loại cây trồng có giá trị kinh tế, đồng thời tăng sự thu hút đối với các loài thụ phấn của chúng”.

Các nhà nghiên cứu hiện đang phân tích phản ứng của hoa mõm chó đối với các loài thụ phấn khác để có sự hiểu biết sâu hơn về vấn đề này. “Vô số cách thực vật có thể cảm nhận được cả các yếu tố sinh học - chẳng hạn như côn trùng có lợi và có hại, các loài thực vật lân cận khác - và các tín hiệu phi sinh học, như nhiệt độ, hạn hán và gió trong môi trường xung quanh, thực sự đáng kinh ngạc”, Barbero cho biết.

Nguồn: Sciencedaily.com