Các thuốc kháng ung thư được đóng gói trong các bóng miễn dịch giúp thuốc được đưa trực tiếp đến các khối u mà không đi lệch hướng và không bị phá hủy; giảm bớt quá trình hóa trị với kết quả tốt hơn.
Lần đầu tiên, các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Bắc Carolina tại Chapel Hill đã đóng gói thuốc trong các vật mang lấy từ hệ miễn dịch của chính bệnh nhân, giúp bảo vệ thuốc không bị phá hủy bởi hệ thống bảo vệ của cơ thể và đưa toàn bộ lượng thuốc đến khối u. Khi đóng gói thuốc trị ung thư (paclitaxel) thì cho thấy hiệu quả tiêu diệt tế bào ung thư cao hơn so với chỉ sử dụng paclitaxel.
Phó giáo sư, tiến sĩ Elena Batrakova trường dược Eshelman, Đại học Bắc Carolina tại Chapel Hill cho biết “Điều đó có nghĩa là chúng ta có thể sử dụng lượng thuốc ít hơn 50 lần và vẫn nhận được kết quả tương tự. Phát hiện này rất quan trọng bởi vì cuối cùng chúng ta có thể điều trị cho bệnh nhân bằng các loại thuốc hóa trị mạnh với liều nhỏ hơn và chính xác hơn, với kết quả điều trị hiệu quả hơn, tác dụng phụ ít hơn và nhẹ hơn”.
Nghiên cứu được thực hiện bởi nhóm các nhà khoa học của Trung tâm Nghiên cứu Công nghệ Nano trong vận chuyển thuốc thuộc trường Dược, Đại học Bắc Carolina do phó giáo sư, tiến sĩ Elena Batrakova dẫn đầu. Nhóm nghiên cứu sử dụng exosomes, là những bóng màng nhỏ hình cầu thu nhận từ các tế bào bạch cầu có vai trò bảo vệ cơ thể chống lại nhiễm trùng. Các exosomes được tạo ra bằng vật liệu giống như màng tế bào nên cơ thể của bệnh nhân không nhận ra chúng như các yếu tố ngoại lai, vốn là một trong những vấn đề khó khăn nhất cần phải giải quyết trong thập kỷ vừa qua khi người ta sử dụng các hạt nano nhựa làm hệ thống vận chuyển thuốc.
TS. Batrakova, người đã sử dụng kỹ thuật này như một liệu pháp tiềm năng điều trị bệnh Parkinson, nói “Exosomes được tạo ra một cách tự nhiên là phương tiện vận chuyển thuốc hoàn hảo. Bằng cách sử dụng exosomes từ các tế bào bạch cầu, chúng tôi gói thuốc trong một chiếc áo choàng tàng hình giúp giấu nó khỏi hệ miễn dịch. Chúng tôi không biết chính xác làm thế nào các exosomes làm được điều đó, nhưng exosomes tập trung ở các tế bào ung thư, vận chuyển thuốc đến tế bào ung thư và hoàn toàn vượt qua sự kháng thuốc mà tế bào ung thư có thể có”.
Paclitaxel là một thuốc sử dụng hiệu quả ở Hoa Kỳ như là tuyến điều trị thứ nhất và thứ hai đối với ung thư vú, ung thư phổi và ung thư tuyến tụy. Nó có thể có tác dụng phụ nghiêm trọng và khó chịu như rụng tóc, đau cơ và đau khớp, gây tiêu chảy và nó có thể làm cho bệnh nhân có nguy cơ cao bị nhiễm trùng nặng.
Trong thí nghiệm của mình, nhóm nghiên cứu của TS. Batrakova đã chiết xuất exosomes từ các tế bào bạch cầu của chuột. Exosomes này được dùng để đóng gói paclitaxel (exoPXT). Sau đó, họ đã thử nghiệm exoPXT trên các tế bào ung thư đã kháng nhiều loại thuốc, các tế bào ung thư này được nuôi trong các đĩa petri nhựa. Nhóm nghiên cứu phát hiện, họ chỉ cần sử dụng exoPXT ít hơn 50 lần so với các thuốc điều trị ung thư hiện đang được sử dụng, chẳng hạn như Taxol, để đạt được hiệu quả tiêu diệt các tế bào ung thư tương tự.
Các nhà nghiên cứu tiếp tục thử nghiệm liệu pháp này trên mô hình chuột ung thư phổi kháng thuốc. Họ nhuộm exosomes cùng với một loại thuốc nhuộm để theo dõi con đường đi của thuốc trong phổi và thấy rằng các exosomes tìm kiếm kỹ lưỡng và đánh dấu các tế bào ung thư, điều này làm cho chúng trở thành một công cụ chẩn đoán hiệu quả đáng ngạc nhiên cũng như là một liệu pháp điều trị mạnh mẽ.
TS. Batrakova nói “Việc định vị chính xác vị trí lan rộng của các khối u trong phổi là một trong những thách thức lớn nhất trong việc điều trị cho bệnh nhân ung thư phổi. Kết quả của chúng tôi cho thấy exosomes là công cụ mạnh mẽ như thế nào trong cả điều trị và chẩn đoán bệnh”.
Tế bào ung thư phổi kháng thuốc có màu đỏ. Các exosomes mang Paclitaxel có màu xanh lá cây tập trung ở các tế bào ung thư bỏ qua sự kháng thuốc của chúng. Nguồn: UNC Eshelman School of Pharmacy
Người dịch: Nguyễn Thị Thanh Giang